1. Kiên Giang sáp nhập An Giang: Cơ sở chính sách và mục tiêu tổ chức lại hành chính
1.1. Bối cảnh và mục tiêu của đề án sắp xếp đơn vị hành chính cấp tỉnh
Ngày 12/4/2025, Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XIII đã ban hành Nghị quyết số 60-NQ/TW, thông qua Đề án sắp xếp đơn vị hành chính cấp tỉnh và cấp xã trên phạm vi toàn quốc. Mục tiêu của đề án là tinh gọn bộ máy, nâng cao hiệu lực, hiệu quả hoạt động của chính quyền địa phương, phù hợp với yêu cầu phát triển kinh tế - xã hội và hội nhập quốc tế.
Kiên Giang và An Giang – hai tỉnh thành sở hữu nhiều tiềm năng đang đứng trước bước ngoặt tái cấu trúc hành chính (Ảnh: sưu tầm)
Theo danh sách kèm theo Nghị quyết 60-NQ/TW, cả nước dự kiến sẽ sắp xếp lại các đơn vị hành chính cấp tỉnh, giảm từ 63 xuống còn 34 đơn vị, bao gồm 28 tỉnh và 6 thành phố trực thuộc Trung ương. Trong đó, việc Kiên Giang sáp nhập An Giang là một phần trong lộ trình sắp xếp này. Sau sáp nhập, tỉnh mới sẽ mang tên "An Giang", với trung tâm chính trị - hành chính đặt tại tỉnh Kiên Giang hiện nay.
1.2. Lịch sử sáp nhập và chia tách
Trong lịch sử, vùng đất của tỉnh Kiên Giang và An Giang từng trải qua nhiều lần sáp nhập và chia tách. Đáng chú ý, vào tháng 10/1950, tỉnh Long Châu Hậu (bao gồm một phần tỉnh Châu Đốc và một phần tỉnh Long Xuyên) đã hợp nhất với tỉnh Hà Tiên thành tỉnh Long Châu Hà. Tỉnh này tồn tại đến năm 1954 thì lại chia thành các tỉnh Châu Đốc, Long Xuyên và Hà Tiên như cũ.
Kiên Giang – An Giang: kết nối giữa biển đảo và đồng bằng, giữa truyền thống và hiện đại (Ảnh: sưu tầm)
Sau đó, tháng 5/1974, tỉnh Long Châu Hà được tái lập, bao gồm 8 huyện và 3 thị xã. Tỉnh này tồn tại cho đến tháng 2/1976 thì bị giải thể, địa bàn được chia lại cho các tỉnh An Giang, Kiên Giang và một phần phía Bắc của TP. Cần Thơ ngày nay.
Việc Kiên Giang sáp nhập An Giang theo Nghị quyết 60-NQ/TW có thể được xem là một bước tiếp nối trong quá trình tái cấu trúc hành chính đã từng diễn ra trong lịch sử, nhằm mục tiêu phát triển bền vững và hiệu quả hơn cho khu vực Đồng bằng sông Cửu Long.
2. Tiềm năng phát triển sau khi Kiên Giang sáp nhập An Giang
Sau khi Kiên Giang sáp nhập An Giang theo đề xuất sắp xếp đơn vị hành chính cấp tỉnh, vùng đất hợp nhất này không chỉ mở rộng về diện tích và dân số, mà còn sở hữu những lợi thế vượt trội về nông nghiệp, du lịch, giao thông – logistics và nguồn lực phát triển kinh tế - xã hội toàn diện.
2.1. Nông nghiệp: Vựa lúa và thủy sản lớn nhất cả nước
Cả Kiên Giang và An Giang hiện đang nằm trong top đầu về sản lượng lúa của Việt Nam. Kiên Giang hiện dẫn đầu cả nước với hơn 700.000 ha đất gieo trồng lúa mỗi năm, sản lượng khoảng 4,5 triệu tấn/năm. An Giang xếp thứ hai với hơn 4 triệu tấn/năm trên diện tích gần 650.000 ha.
An Giang, Kiên Giang khi sáp nhập sẽ thành "vựa" lúa khổng lồ tới 8 triệu tấn (Ảnh: sưu tầm)
Nếu Kiên Giang sáp nhập An Giang, tổng sản lượng lúa toàn tỉnh có thể đạt trên 8,5 triệu tấn/năm, chiếm gần 20% sản lượng cả nước. Đây sẽ là khu vực có tiềm lực sản xuất lúa gạo lớn nhất Đông Nam Á, với dư địa mạnh mẽ để xuất khẩu, đảm bảo an ninh lương thực quốc gia.
Bên cạnh đó, thế mạnh thủy sản của hai tỉnh cũng là nền tảng quan trọng để phát triển kinh tế. Kiên Giang sở hữu đường bờ biển dài hơn 200km, với hơn 140.000 tàu cá và đội ngũ lao động ngư nghiệp lớn. Năm 2024, tổng sản lượng thủy sản của tỉnh đạt khoảng 815.000 tấn, trong đó 430.000 tấn từ khai thác và 385.000 tấn từ nuôi trồng.
Trong khi đó, An Giang là trung tâm nuôi trồng cá tra xuất khẩu hàng đầu cả nước. Việc Kiên Giang sáp nhập An Giang sẽ tạo ra một hệ sinh thái nuôi – khai thác – chế biến – logistics thủy sản quy mô lớn, đáp ứng nhu cầu tiêu thụ nội địa lẫn xuất khẩu.
2.3. Du lịch biển – núi – văn hóa hội tụ
Hiếm có địa phương nào sở hữu hệ sinh thái du lịch đa dạng như khi Kiên Giang sáp nhập An Giang. Kiên Giang là thủ phủ du lịch biển đảo miền Tây với các điểm đến nổi tiếng như Phú Quốc, Nam Du, Hòn Sơn, Hà Tiên. An Giang lại nổi bật với du lịch tâm linh (Núi Cấm, Miếu Bà Chúa Xứ), làng văn hóa Chăm, lễ hội Vía Bà, đua bò Bảy Núi…
Vùng đất hợp nhất Kiên Giang – An Giang sở hữu lợi thế về nông nghiệp, thủy sản và du lịch đa dạng (Ảnh: sưu tầm)
Sự kết hợp này sẽ hình thành một "tổ hợp du lịch đặc sắc" – nơi có biển xanh, núi cao, sông nước và cả chiều sâu văn hóa – tôn giáo. Đây là điều kiện lý tưởng để xây dựng các tuyến du lịch liên kết và kéo dài thời gian lưu trú của du khách.
2.4. Giao thông – hạ tầng: Đồng bộ và kết nối toàn diện
Việc Kiên Giang sáp nhập An Giang sẽ tạo điều kiện thuận lợi để quy hoạch và đầu tư hạ tầng theo quy mô vùng. Tuyến cao tốc Lộ Tẻ – Rạch Sỏi hiện đã kết nối Long Xuyên với Rạch Giá. Sắp tới, tuyến Châu Đốc – Cần Thơ – Sóc Trăng đi qua địa bàn hai tỉnh cũng sẽ hoàn thiện, mở ra hành lang kinh tế đường bộ mới.
Ngoài ra, Cảng Hàng không quốc tế Phú Quốc, Cảng cá Tắc Cậu (Kiên Giang) và hệ thống cảng sông dọc sông Hậu (An Giang) khi kết nối lại sẽ góp phần hình thành chuỗi logistics đa phương thức, phục vụ cả xuất khẩu lẫn phát triển nội địa.
2.5. Dân số đông, nguồn nhân lực dồi dào
Hiện tại, dân số Kiên Giang khoảng 2,1 triệu người, An Giang hơn 1,9 triệu người. Sau khi Kiên Giang sáp nhập An Giang, tổng dân số của tỉnh mới sẽ vượt 4 triệu người – nằm trong nhóm các tỉnh, thành đông dân nhất cả nước.
Lực lượng lao động trẻ, dồi dào là yếu tố then chốt để thu hút đầu tư, phát triển công nghiệp nhẹ, chế biến nông – thủy sản, đồng thời mở rộng thị trường tiêu dùng nội địa.
Việc Kiên Giang sáp nhập An Giang không chỉ là sự thay đổi về mặt hành chính mà còn mở ra nhiều cơ hội phát triển cho vùng đất mới. Với tiềm năng về nông nghiệp, du lịch, hạ tầng và nguồn nhân lực, tỉnh An Giang mới hứa hẹn sẽ trở thành một trung tâm kinh tế - xã hội quan trọng của khu vực Đồng bằng sông Cửu Long.
